Amhrán Sheáin an Éithigh

Amhrán é seo a chum Seán Jur Ó Móráin (1858-1942) ó Bhun an Bhaile, gar do Dhaire Fhíonáin. Dhein sé an t-amhrán do bheirt saor báid, duine díobh de mhuintir Ghealbháin ab ea é, fear go dtugtaí Seán Mhortí air, nó ‘Seán an Éithigh.’ Cheap na saoir go raibh an bád déanta chomh maith san acu gur chuma cén sórt criú a chuirfí sa bhád ach go mbuafadh sí. Ní raibh an file Seán Jur ar aon intinn leo áfach, agus molann sé dóibh teacht go dtína bhaile fearainn féin i mBun an Bhaile áit a n-aimseoidís an criú is fearr sa cheantar. Tadhg Ó Murchú a bhailigh an t-amhrán ón Móránach sa bhliain 1935.

This song was composed by Seán Jur Ó Móráin (1858-1942) from Bun an Bhaile, near Derrynane. The song was composed for the benefit of two local boatbuilders who were of the opinion that their boat was so well-built that it would win any race, regardless of the quality of the crew manning her. One of the boatbuilders was Seán Mhortí Gallivan, also referred to as Seán an Éithigh in the song. The poet Seán Jur obviously disagrees with Gallivan’s claims, stating that a good crew is always essential and suggesting Gallivan should come to Bun an Bhaile where he will find the best crew in the land. Tadhg Ó Murchu collected the song from Seán Jur himself in 1935.

Foinse: CBÉ 147:512-5.

A bhuachaillí an bhaile seo is a chlanna mo chomharsan,

Deiníg mo chomhairle is ná téir ins an bhád,

Tá an suaé úd le fada agaibh ó Dhairbhre is Dóinnigh,

Ar Dhaire Fhionáin Mór agus ar Loch an Choireáin.

Tá Jos agus Gallivan á mhaíomh le mórtas

Go bhfuil siúl go leor in íochtar a mbáid

Is ní bhacfaidh siad na fir mhaithe úd a thugadh an suaé dhi,

Le fíor-neart a ngéag is le fuinneamh a gcnámha.

Tá báidín an Bhricker is misneach ina taobh air,

Nach bhfuil aon áit in Éirinn ná tógfaidh sí an rás,

Tá fear ó Chuan Onna is na Criomhthanaigh le chéile.

Chun rith ar an whale úd an lá seo ar an gCoireán.

Tá báidín an Ghearaltaigh déanta go néata,

Is ní mholann sé féinig saothar a lámha.

Is dá dtéadh na fir mhaithe ann is cuir lena chéile

Do thabharfaidís an léid leo ar Loch an Choireáin.

Tá Beitheachán fairseag is Bun Inbhir taobh leis

Brá Catharach ar a thaobh deas is gan dearúd Ráth

Is nach mór an trua Neidí do dhein dóibhsan an racer

Ná faigheadh sé aon fhear sa mhéid sin a rámhfadh a bhád.

Anois arú, a Ghallivan ní chuirfinn síos tú ar aon fhear

Mar tá na gaolta go fairseag mór-dtimpeall san áit,

Caith uait do chleachtadh agus séan do chuid éithigh,

Is beirse gan bhuíochas mar cheann ar an rás.

Is thiar i mBun an Bhaile, tá an chriú is fearr atá in aon bhall,

Is gura buan fí ghradam iad is go leana an suaé dhóibh,

Mar tá Banríon na nAingeal ag guíochtaint chun Dé dhóibh,

Chun an cluiche seo a dhéanamh chun cinn ins na báid.